Category: Thuốc Cầm Máu Hits: 1468
Còn gọi là rau ngổ thơm, rau ngổ trâu, cúc nước, phak hom pom (Lào)
Tên khoa học Enydra fluctuans Lour (Hingtsha repens Roxb. Tetractis paludosa Blume)
Thuộc họ Cúc Asteraceae (Compositae)
A. Mô tả cây
Cây sống nổi hay ngập nước, dài hàng mét, thân hình trụ nhẵn, phân cành nhiều, có mắt. Lá mọc đối, không cuống, phía dưới ôm vào thân, mép có răng cưa dài 5cm, rộng 6-10mm. cụm hoa hình đầu không cuống màu trắng, lục nhạt, 4 lá bắc hình trái xoan. Những hoa ở ngoài là hoa cái hình thìa lìa, có tràng chia 3 thuỳ, những hoa trong lưỡng tính, hình ống có tràng hoa xẻ 5 răng. Nhị 5, bao phấn có tai nhọn, ngắn. bầu hình trụ cong. Quả bế không có mào lông.
B. Phân bố, thu hái và chế biến
Cây mọc phổ biến trong các ao hồ khắp các tỉnh ở nước ta. Còn thấy ở Ấn độ, Indonexia, Thái lan, Trung quốc. Thường hái lá non, dùng tươi hay phơi khô làm thuốc
C. Thành phần hoá học
Trong rau ngổ có 93% nước; 2,1% protit; 1,2% gluxit; 2,1% xenluloza; 0,8% tro. Ngoài ra còn có 0,72mg% carotene; 0,29mg% vitamin B; 2,11mg% vitamin C, một ít tinh dầu mùi thơm
Năm 1968, Krishnaswamy N.R và cộng sự đã chiết từ cao ete dầu hoả cây rau ngổ một hoạt chất gọi là enhydrin C23H28O10. Hợp chất này có một nhóm metoxyl và chắc chắn có cấu trúc tương tự như là lacton sesquitecpen khác trong họ Cúc
D. Công dụng và liều dùng
Nhân dân ta thường hái lá non rau ngổ ăn sống làm gia vị
Làm thuốc người ta dùng rau ngổ chữa những trường hợp ăn uống không tiêu, đầy tức bụng, thổ huyết, băng huyết.
Dùng ngoài giã nát đắp lên những nơi viêm tấy
Ngày dùng 12-20g dưới dạng thuốc sắc. Dùng ngoài không kể liều lượng.
Các bài thuốc có rau ngổ:
Rau ngổ 20-30 g, giã nát, cho thêm nước sôi nguội, chắt lấy nước uống hằng ngày để trị sỏi thận:
Rau ngổ khô 20-40 g sao vàng, sắc lấy nước uống 4-5 ngày liền, dành cho người bị rắn cắn.
Rau ngổ tươi 15-20 g, kiến cò 25 g, giã nát, cho thêm 20-30 ml rượu trắng, chắt lấy nước uống để chữa rắn cắn, còn bã đắp lên vết thương.
Rau ngổ 15-30 g sắc lấy nước uống hằng ngày để trị sổ mũi, ho.
Rau ngổ tươi giã nát, chắt lấy nước cốt bôi lên tổn thương herpes mảng tròn (hoặc bệnh ngoài da); kết hợp nấu nước rau ngổ để rửa hằng ngày.
